مهارت حل مسئله يكي از مهارتهاي اساسي در حل مشکلات زندگي است. امروزه در كشورهاي پيشرفته آموزش مهارتهاي حل مسئله به منزلة يكي از مؤلفههاي برنامه درسي در نظر گرفته ميشود. در دنياي امروز كه بنا به اظهار محققان دانش بشري رشد تصاعدی داشته است، بهكارگيري مهارتهاي سطح بالای تفكر، اهميت فزايندهاي مییابد. بهرهگيري از مهارتهاي سطح بالای تفكر، مستلزم توانايي بهكارگيري دانش در حيطههاي مختلف، توانايي تحليلهاي انتقادي و مهارت حل مسئله است.
امروزه در مواجهه با مسائل و مشکلات جدید، بهرهگیری از تفکر قالبی و روشهای معمول و سنتی کفایت نمیکند، از اینرو کشف راهحلهای جدید از اهمیت بالایی برخوردار است و از جمله مهارتهای راهگشا در زندگی امروزی، مهارت حل مسئله است. آموزش حل مسئله از این رو حائز اهمیت است،که نمیتوان از روبهروشدن افراد با مشکلات در زندگی روزمره جلوگیری کرد، ولی میتوان به آنها آموزش داد که در رویارویی با اینگونه موقعیتها به شیوه صحیح عمل کنند. هر فرد در موقعيتهاي متعدد با مسائلی مواجه ميشود که راهحل همه آنها را نميداند، اما راهبردهاي حل مسئله ميتواند به او کمک کند تا در مشکلات پيشبينينشده بهصورت کارآمد عمل نماید.
كساني كه مغلوب مشكلات ميشوند، از مهارتهاي حل مسئله اندكي برخوردارند. این افراد به محض اينكه با مانعي برخورد ميكنند، ممكن است رفتارهاي تكانشي از خود بروز دهند، احساس ناكامي كنند، پرخاشگرانه رفتار کنند يا براي پرهيز از موقعيت مشكلساز، گوشهگير شوند. تكرار چنين موقعيتهايي ممكن است به ايجاد و بروز رفتارهاي غيرانطباقي منجر شود. بسياري از نوجواناني که رفتارهاي پرخاشگرانه يا بزهکارانه دارند، اگر در زمينه مهارتهاي حل مسئله آموزش ببينند، رفتار آنها بهبود مييابد. فقدان واژگان کارآمد و نداشتن مهارت در استفاده از راهحلهاي جايگزين، از عوامل مهم پرخاشگري کودکان است. يافتهها دال بر آن است كه مهم نيست افراد در زندگي با مشكل، دردسر، گرفتاري و مانند آن روبهرو میشوند یا نه، بلكه مهم آن است كه در مواجهه با اينگونه موقعيتها بتوانند به شيوهاي صحيح عمل كنند. بهطور کلی افراد موفق در زندگی، به هنگام مواجهه با مشكلات و اخذ يك تصميم، از روشي منظم و مرحله به مرحله استفاده ميكنند.
اساس برنامههای آموزش حل مسئلۀ بینفردی این است که باید چگونه فکر کردن را به کودک و نوجوان آموخت، زیرا مانع بدکارکردیهای روانی او شده و سلامت روانش را افزایش میدهد. آموزش مهارتهای حل مسئله، چه بهوسیلۀ معلم و چه از طریق والدین، به کاهش رفتارهای نامناسب و بهبود رفتارهای اجتماعی کودک میانجامد. همچنین نتایج پژوهشهای متعدد نشان میدهد که آموزش این برنامهها میتواند افزایش سلامت روان، تسهیل بهداشت اجتماعی و روانشناختی کودک و نوجوان و همچنین بهبود عملکرد در مدرسه و پیشرفت تحصیلی وی را در پی داشته باشد.
فعالیتهای این کتاب، چنانچه در کنار فعالیتهای دو جلد دیگر این مجموعه که مربوط به پیشدبستانی و دوره اول ابتدایی میباشند مورد استفاده قرار گیرند، برنامۀ درسی جامعی میشوند که پایههای پیشدبستانی تا ششم را پوشش میدهد. اگر این گونه برنامهها بهصورت منظم، مستمر و مداوم به دانشآموزان، آموزش داده شود، بستر مناسبی برای رشد و موفقیت آنها در ابعاد گوناگون زندگی فراهم خواهد آورد. بنابراین، از این برنامه میتوان بهعنوان یک مداخلۀ مدرسهمحور در جهت کمک به دانشآموزان و ایجاد فرصتی مناسب برای رشد آنها استفاده کرد. بدیهی است که زمینهسازی و فراهمکردن این فرصت وظیفۀ کسانی است که در امر برنامهریزی برای دانشآموزان تصمیمگیرنده و دخیل هستند.
امید است این کتاب، با جنبههای کاربردی کمنظیرش بتواند برای معلمان، دستاندرکاران امر تعلیم و تربیت، روانشناسان و مشاوران و متخصصان کودک و نوجوان مفید واقع شود.
در تدوین کتاب حاضر، همکاران مؤسسه فرهنگی تربیت نوین و مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره استاد روزبه ما را یاری نمودهاند؛ لذا لازم میدانیم از همگی آنان تشکر نماییم. همچنین از آقای حسین حبیبی ماچیانی و خانم نیره زمانی، پژوهشگران؛ آقای دکتر محمد رضایی و خانم دکتر هانیه شیرازیان، ویراستاران علمی؛ خانم زینب کثیری، ویراستار ادبی؛ آقای محمد جعفرزاده، طراح جلد؛ خانم انسیه محمدی، گرافیست؛ خانم زهره علیوردی، تایپیست و آقای علیرضا عباسیان، همکار اجرایی قدردانی می نماییم. در ضمن لازم ميدانيم از مديريت و همكاران كانون اسلامي انصار كه امكانات لازم براي تحقق چنين مجموعهاي را فراهم كردند، سپاسگزاري نماييم.
مشخصات: مولف: | دکتر میرنا بی شور | مترجم: | دکتر محسن شکوهییکتا | تاریخ انتشار: | 1393 | قطع کتاب: | وزیری | تعداد صفحات: | 376 | نوبت چاپ: | اول | شمارگان: | 1000 | شابک ۱۰ رقمی: | 0-29-6793-600-978 |
|